Tarihte Oyun Kavramının Dönüşümü (Casanova ve Don Juan’ın Ölümü)

Tarihte Oyun Kavramının Dönüşümü (Casanova ve Don Juan’ın Ölümü)

Geçmişte kim kadınlara ulaşıyordu?

Geçmişte aristokratlar ve durumu iyi olanlar kadınlara ulaşabiliyordu. Günümüzde inceller tip en önemli şey, kadınlar çok acımasız diye düşünseler de geçmişte statü en önemli güçtü (Geçmişten günümüze statü). Geçmişte yaşasalar çoğu muhtemelen hayatta kalamazdı çünkü güçsüzlük, söylenme ve vazgeçiş o dönemde sadece ölmenize neden olurdu.

Bu ayrı konu tabii. Peki o dönemde oyun ne demekti?

O dönemde oyun sokağa çıkıp ya da bağ bahçe dolaşıp kadınlarla flört etmeye çalışmak değildi. Daygame diye bir şey yoktu. Balolarda insanlarla tanışır veya verilen bir ziyafette o kadını görürdünüz. Tabii bunlar için statünüzün olması gerekirdi, yani aristokrat bir çevreden değilseniz şansınız çok düşüktü.

Bu dönemde evlilikler romantik değildi daha çok mal varlığı üzerinden yürürdü. Yani kadınların şu an bahsettiğimiz “alfa döller” pozisyonunda erkek seçme şansı yoktu. Aile birleştirme, mal varlığını büyütme, daha fazla güç sahibi olma amacıyla evlilikler yapılırdı.

Aristokrasi 17-18 YY aydınlanma devriyle değişti (Ortaçağ 5-15 YY.). Öncesinde birini baştan çıkartmanız demek kadına değil, onun babasına veya kocasına meydan okumanız anlamına gelirdi. Yine de aristokrasi de cinselliğin daha rahat yaşandığını biliyoruz. Kaynaklarda o dönem halka evlenin çocuk yapın, tek eşli olan bu tanrının istediğidir söylemi verilirken, aristokrasi de bu pek geçerli değildi. Hatta Dekameron isimli ilk “hikaye” kitaplarından sayılabilecek Giovanni Boccaccio’nun (14. YY, ortaçağ) eserinde Veba salgını esnasında eğlence için aristokratların nasıl çılgınca cinsellik yaşadığı anlatılır. O dönem için çok aykırı bir kitaptır. Belki de skolastik düşüncenin bu kadar baskın olduğu bir dönem için bir ilktir.

Aydınlanma Çağında Oyun Kavramı ve Don Juan

Tabii ortaçağ sonrasında aydınlanma ile birlikte skolastik düşünce yıkıldı ve insanlar özgürleşmeye başladı. Fransız Devrimi, liberal akımların artmasıyla cinsellik üzerinde baskı azaldı. Burada Don Juan karakteri bilinen ilk oyuncumuzdur diyebiliriz. Birçoğunuz bu karakteri duymuşsunuzdur. Aslında hayali bir karakterdir ve Molina isimli bir yazar tarafından yaratılmıştır. O dönem orta çağın etkisiyle hala evlilikler maddi temele dayanıyordu ve Don Juan bunun anti-teziydi. Çapkın, yoldan çıkartıcı, sözlerin ustası biriydi ve kadınların yüzyıllardır aç olduğu şehvetin karşılığıydı. 17 YY. aristokraside kadınların da cinselliği daha rahattı, bu yüzden aldatmalar olabiliyordu. En azından toplumda ve cinsellikte bir değişme isteği görüyoruz. Erkek oral yapar mı yazısında anlattığımız gibi oral yapma oranları düşüktü, hatta halk arasında öpüşme bile uç bir eylemdi.

Çoğu aristokrat kadın evliydi ve Don Juan aldatma ve yoldan saptırmayı da sağlayan kişiydi. Bu durum aslında aynı günümüzde milyon satan Grinin 50 tonu isimli filmin ve kitabın kadınlarda yarattığı etkiye benziyor. Yani dönemsel olarak eksik neyse ona çekiliyorlar. Günümüzde kadınların maskülen, baştan çıkartıcı, efendi-köle ilişkindeki erkekleri arzulamasına benziyor.

Özetle Don Juan hayali bir kahraman olmasına rağmen kendi yaratıcısından daha bilinir olmuştu. Sadece yakışıklı olması değil, aynı zamanda şeytani yapısı, yani şeytan tüyüne sahip olması da onu vazgeçilmez bir erkek yapıyordu.

Don Juan, yaratıcısı Molina’dan ünlüydü.

Robin Greene kitabında kendisini denetlenemez, ateş gibi yakan ve kadını tutuşturan kişi olarak betimlemiştir. Aynı zamanda Don Kişot’un antitezidir (İdealist- Erdemli-Şövalye gibi düşünebiliriz). Yani erdemsiz, ahlaksız, evli kadınları baştan çıkartan, oyunun ustası bir makyevlisttir. Zaten günümüzde de kadınların dark-triada çekildiğini gayet iyi biliyoruz, aydınlanma çağında da farklı değilmiş.

Örneğin Don Kişot’un Cervantes tarafından yazıldığı bilinir fakat Don Juan kendi başına bir marka olmuştur. Hatta 17. YY’da şeytanın Don Juan gibi giyindiği şeklinde tablolar mevcuttur. Yani şeytanla eş değer tutulmuştur. Dinin ağırlığı düşünülürse bunun ne kadar ağır olduğunu tahmin edebilirsiniz. Tabii bu yasaklamalar ve tasvirler onu daha özenilen bir karakter yapmıştır.

Don Juan kadınlara ne vadederdi?

Ahlaki değerleri yoktu, birçok kadınla ilişki kurardı. Kadınlar konusunda sınırsızdı. Kadınlarda tehlike ve zevkleri uyandırırdı. Günaha davet ederdi (Bunun İslam’da da şeytan tasviri dikkati olduğuna dikkat edin). Aynı deniz kızının görüntüsüyle baştan çıkartması gibi Don Juan da sözleriyle ikna ederdi. Kadınlarda duygusal fırtınalar yaratmaya çalışır ve başarırdı. Gücü arzuydu. Evliliğe ilgi duymayan sadakatsiz bir erkekti.

Özetle çapkın kadına toplumun izin vermediği zevke dayalı ilişkiyi sunardı. Sizse duyduğu yüksek arzuya kapılırdınız. Kadını ender ve heyecan verici bir olayın içinde olduğunu hissettirirdi ki o dönemde heyecansız bir evlilik içerisinde olan kadın bunu zaten istiyor olurdu.

Karakteri nasıldı?

Küstah alaycı, rahatsız edecek kadar hazırcevap, başkalarının ne söylediğine aldırış etmeyen bir karakterdi. Özellikle de erdem ve ahlak duygusundan sıyrılmak isteyen evli kadınları etkilerdi. Şunu unutmayın en kolay baştan çıkanlar hep en erdemli görünenlerdir, yani uçlarda yer alan siyah-beyaz bakış açısına sahip olanlardır. Çapkını sevmeyenler de genelde ahlak örtüsüne gizlenmiş başarısız beta erkeklerdir. Çünkü onun başardıklarını başaramaz, bir kadını elde edemez ve bir kadını elde etmenin başarı olmadığını iddia ederler. Aslında Don Juan karakteri bunun da çözümlemesini yapar.

Çapkınlar özür dilemez. Siz de dilemeyin!

Bazen bana böyle sorular geliyor: “Abi üniversitede adım çıkarsa ne olur? Kızlar soğur mu?” Cevabın genelde hayır oluyor. Yine Robert Greene “asla özür dilemeyin” şeklinde açıklamış. Geçmişte de günümüzde olduğu gibi kadınlar çapkını ehlileştirmeye çalışır. Yani betaize eder çünkü çapkın (Don Juan karakteri) elde tutulamaz, ateş gibidir ve kadınlar elde tutmak için sonu söndürmeye çalışırlar ama onu söndürmeniz artık arzu duymayacağınız anlamına da gelir.

Ün; negatif bile olsa çapkının işin yarar. İsminizin çıkması sizi çekici yapar, bu nedenle özür dilememeniz, hatta abartmanız gerekir. Onayla abart tekniğiyle yaklaşarak çekiciliğinizi arttırabilirsiniz.

Don Juan’ın tarih boyunca ilham verdiği birçok gerçek kişi olmuştur, bunlardan biri de D’Annunzio karakteridir. Kendisi Tipsiz, kısa boylu, çelimsizdir fakat oyunu ekstrem şekilde iyidir. Ününü arttırmak için elinden geleni yapmış, statüsünü yükseltmiştir. Örneğin savaşa giderek, orada uçmasını öğrenerek birçok madalyayla sahibi olmuştur. Kendisiyle karşılaştığında çoğu kişi kendisini hakir görmüş, bu adam mı yaptı diye küçümsemiştir fakat 5 dakikalık konuşma sonucunda kendileri de ikna kabiliyetine hayran olmuştur. Yani dediğimiz gibi Don Juan’ın en büyük özelliklerinden biri iletişim gücüdür.

Casanova ve İdeal Aşıklar

17. YY. hayali Don Juan karakteri kendisini 18. YY gerçek olan Casanova’a bırakmıştır. İdeal Aşık Greene’e göre insanın gençlikte hayallerinin yıkılmasıyla beslenen kişidir. Onlara aşk ve macera sunar. Yine evli kadınları baştan çıkartır. Neleri eksikse onu sağlayarak gözlerini boyar. Karşı taraf niyetini anlayana kadar ise başkasına geçilir.

Giddens’a göre Casanova’nın modern öncesi dönemde (ilk ya da ortaçağ) ile işi yoktur çünkü cinsel zafer yoktur. Üstte anlattığımız gibi evlilikler maddi temellidir, bir bölümü çok eşlidir ama romantik değildir. Evlilik sistemi toplumsal prestijle ilgilidir. Hatta Giddens kitabında o dönemde ilişkilerin daha karşılıklı olduğunu iddia etmektedir. Bu nedenle modern öncesi dönemde romantizm ve Casanova karakteri halka inemez. Casanova aynı anda çok eşli şekilde kadın biriktirmez ya da onları elde tutmaya çalışmazdı, sırayla diğer kadına geçerdi. Onu tatmin eden şey “baştan çıkartmaktı”

Şunu eklemekte yarar var. Casanova’nın oyununda kendini gerçekleştirmenin yolu yoktur. Yaşlılıkla sona erer. Bunu PUA’ların bir yerde oneitis olmasına benzetebiliriz. Amacınız kendiniz değil de karşı tarafı baştan çıkartmak olduğunda, devamlı başka kadına geçiş yapar ve bir yerde yorularak tek kadına saplantı geliştirebilirsiniz. Roosh, Mysterious, Strauss’da benzeri görülebilir.

Casanova’nın ideal olarak kalp kırmadığı söylenmektedir fakat yaşlanınca kadınlara ulaşmak için tecavüz etmeye yönelmiştir çünkü dediğimiz gibi “kendini gerçekleştirme ve tam tatminin” yolu yoktur. Gençliğinde ise birlikte olduğu kadınlara sonrasında eş bile ayarlamıştır. Kalp kırmadığı, kadınların kendisi için olumlu konuştuğu ve ideal bir aşık olduğu anlatılırdı.

Tehlikeler

Cinsel zaferlerin kendini erdemli tutmak zorunda hisseden kadınlar olduğunu üstte açıklamıştık. 18. YY’da cinsellik aristokrasi de daha serbest olsa da tehlikelidir. Bu yüzden baştan çıkarıcı kişi uzun vadeli bir teşebbüsle kadına yaklaşmalı ve kimse şüphelenmemeliydi. Haz veren de bu uğraştı.

Oyunun Günümüzde Değişe Anlamı

Geçmişte sürecin nasıl işlediğini anlamışsınızdır. Baştan çıkartıcı erdemli görünen, bazen bakire, bazen evli kadınları yoldan çıkartan şeytani kişidir. Haz verense sadece cinsellik almak değil, aynı zamanda bu zorlu kişileri baştan çıkartmaktır.

Günümüzde ise bireyselliğin artışı, geçmişteki toplum algısının değişmesi ve kadınların görece kolay elde edilebilmesi zamparalığın ve oyunun anlamını değiştirmiştir. Öyle ki Aids çıktı ve buna rağmen çılgınca korumasız seks yapıyoruz. Hatta Jordan Peterson’a göre 3 devrimden biri cinsel hastalıklardır.

Zafer geçmişteki gibi büyük değil.  Bu yüzden bizim Don Juanları veya Casanovaları anlamamız imkansız. Gündüz ya da gece oyunu ya da baştan çıkartma sonucunda batı toplumlarında zaten karşı tarafın da sizin kadar istediği eşitlikçi bir cinselliği almış oluyorsunuz. Evet kadın-erkek cinselliğe ulaşma oranlarında fark var fakat geçmişte bu farkın yanında statü, aristokrasi, ahlak dışı davranış da gerekiyordu. Oysaki günümüzde basit ve anlık bir hedefe dönüştü. Karşı tarafta da artık cinsel devrimle birlikte aynı haklar var. Hep dediğim gibi inceller boşuna ağlıyor. Geçmişte olsalardı yaşama şansları bile düşüktü.

Günümüzde Don Juan’ın aradığı masumiyet artık yok. Yani Giddens da dediği gibi masumiyet dönüşmüş durumda. Özetlersek:

• Geçmişte baştan çıkarıcının avı “erdemi yok etmeye bağlıydı”. Günümüzde cinsel masumiyet yok. Seks tek bir tarafın kazancı gibi görülmüyor. Geçmişte Casanova’lar değer yıkıcıydı. 
• Eril nitelikte cinsel kontrol düzenine meydan okumaydı. Yani değerli erkekler çok eşli ve hatta maddi olarak istedikleri kadınları elde edebiliyordu. Romantizm yoktu, Casanovalar da bu değerleri yıkan kişilerdi. Günümüzde ise evlilik oranları binde 5 seviyesinde ve boşanmalar çok daha pozitif bir eğimde artıyor.
• Günümüzde oyun fırsat avcılığına dönüşmüş durumdadır. Yani cinsellik alınca tamam diyoruz, bu bazen 3 buluşma sürüyor. Geçmişteyse düzene karşı bir durum vardı. Şu an tam da tüketim düzenin istediğini yerine getiriyorlar. Cinsellik yaşa ve bir daha görüşme. Aslında bakıldığında ne geçmiş ne de günümüz ideal değil.
• Artık zamparalar o kişiyi inzivadan kurtaran, erdemi yıkan kişiler değiller. Bu yüzden de doyumsuz durumdalar. Cinselliğin esareti altındadırlar çünkü tatmin olamıyorlar çünkü ödül niteliği azaldı.

Referanslar

1. Anthony Giddens – Masumiyetin Dönüşümü
2. Robert Greene – Baştan Çıkartma Sanatı
3. Ramón Sender – Three Centuries of Don Juan (Link)